Το Δίκτυο Συμπαραστατών του Δημότη και της Επιχείρησης και Περιφερειακών Συμπαραστατών του Πολίτη και της Επιχείρησης υπογραμμίζει την σημασία της έκθεσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (Κογκρέσο των τοπικών και Περιφερειακών Αρχών της Ευρώπης) με ημερομηνία 25.2.2015 που αφορά την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα1 και, ιδίως, τον βαθμό συμμόρφωσης της Χώρας προς τις διατάξεις του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας που έχει κυρωθεί με τον Ν.1850/1989.

Στο «Παράρτημα 2» της έκθεσης, το Συμβούλιο της Ευρώπης αναφέρεται ειδικότερα στον θεσμό του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης και του Περιφερειακού Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης.

Στην παράγραφο 25, το Συμβούλιο της Ευρώπης αναγνωρίζει την ανεξαρτησία του θεσμού από τους πολιτικούς φορείς. Επίσης αναγνωρίζει ότι ο Συμπαραστάτης δεν λαμβάνει εντολές από τις τοπικές ή άλλες αρχές και ότι ως προς την καταστατική του θέση ισχύουν διατάξεις για τους αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως εξάλλου αναφέρεται ρητά στα άρθρα 77 και 179 του Ν.3852/2010 (Πρόγραμμα Καλλικράτης).

Στην παράγραφο 26 αναγνωρίζεται επίσης η ανεξαρτησία του θεσμού από το εκλογικό σώμα, δεδομένου του σχετικού κωλύματος εκλογιμότητας που προβλέπει για τον Συμπαραστάτη η κείμενη νομοθεσία.

Στην παράγραφο 27 αναγνωρίζεται ότι ο Συμπαραστάτης δεν εκδίδει νομικά δεσμευτικές αποφάσεις, καθώς η πρόσθετη αξία του βασίζεται στην εγκυρότητα της επιχειρηματολογίας των συστάσεών του με την προώθηση του διαλόγου. Επιπλέον, αναγνωρίζεται ότι η διαδικτυακή ανάρτηση των εγγράφων που παράγονται στο πλαίσιο της διαμεσολάβησης έχει ως αποτέλεσμα την ηθική πίεση σε περίπτωση που οι συστάσεις δεν ακολουθούνται.

Στην παράγραφο 28 υπογραμμίζεται ότι ο θεσμός ενεργοποιήθηκε μόνο σε 30 Δήμους κατά την πρώτη φάση της εφαρμογής του «Καλλικράτη», ενώ, στο τέλος της δημοτικής περιόδου υπήρχαν μόνο 15 εν ενεργεία Συμπαραστάτες, με σοβαρότερο λόγο παραίτησης την μείωση κατά 50% της μηνιαίας αντιμισθίας από την 1.1.2013.

Με την παράγραφο 38, οι εισηγητές της έκθεσης θεωρούν θετικό τον θεσμό, σημειώνοντας όμως ότι αυτός εφαρμόστηκε σε περιορισμένο αριθμό Δήμων. Επιπλέον αναφέρουν ότι ο Συνήγορος του Πολίτη έχει αποφύγει να αναφερθεί στις παρεμβάσεις των Συμπαραστατών (σε δημοτικό ή περιφερειακό επίπεδο) στις ειδικές εκθέσεις του για θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης, ενώ κατά το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι αναγκαία η θεσμοθέτηση ενός μηχανισμού για την συνεργασία των διαφόρων τύπων του θεσμού που ασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης.

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την Σύσταση Αρ. R (85) 13 της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης προς τα κράτη μέλη, με την οποία καλούνται οι κυβερνήσεις των κρατών μελών να εξετάσουν την δυνατότητα διορισμού Συνηγόρου και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την Σύσταση 61 (1999) του Κογκρέσου των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών της Ευρώπης για τον ρόλο των Τοπικών και Περιφερειακών Διαμεσολαβητών/Συνηγόρων του Πολίτη στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών, με την οποία καλούνται οι κυβερνήσεις να ενθαρρύνουν την ίδρυση Γραφείων Συνηγόρων σε δημοτικό και περιφερειακό επίπεδο και να λάβουν μέτρα κατάλληλης ενημέρωσης των πολιτών για την φύση του θεσμού και τις δυνατότητες που προσφέρει,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το Ψήφισμα 80 (1999) του Κογκρέσου των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών της Ευρώπης για το ρόλο των Τοπικών και Περιφερειακών Διαμεσολαβητών/Συνηγόρων στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών, με το οποίο:

– διακηρύχθηκε ότι: i. ο θεσμός των τοπικών και Περιφερειακών Συνηγόρων συμβάλλει στην εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας, ii. ότι η πρακτική τη θεσμικής διαμεσολάβησης πρέπει να ενισχυθεί όπου ήδη υπάρχει και να εισαχθεί επίσημα σε Δήμους και Περιφέρειες που δεν έχουν ακόμη αυτόν τον μηχανισμό προστασίας των πολιτών

– θεσπίστηκαν οι “Αρχές που διέπουν την ίδρυση των τοπικών και περιφερειακών Γραφείων Συνηγόρων” που παρατίθενται στο Παράρτημα του Ψηφίσματος 80 (1999),

– καλούνται οι τοπικές και περιφερειακές Αρχές που δεν έχουν αυτόν τον θεσμό να ιδρύσουν δημοτικά και περιφερειακά Γραφεία Συνηγόρου με τα κατάλληλα νομικά μέσα, εξουσίες, υποδομές και προσωπικό, λαμβάνοντας υπόψη τις “Αρχές που διέπουν τον θεσμό του Συνηγόρου σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο”

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τις “Αρχές που διέπουν τον θεσμό του διαμεσολαβητή/συνηγόρου σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο”, σύμφωνα με τις οποίες η αντιμισθία πρέπει να είναι αντίστοιχη με αυτή που καταβάλλεται σε υψηλόβαθμους λειτουργούς της διοίκησης,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το Ψήφισμα 191 (2004) του Κογκρέσου των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών για τους Περιφερειακούς Συνηγόρους του Πολίτη: «ένας θεσμός στην υπηρεσία των δικαιωμάτων των πολιτών», με το οποίο ενθαρρύνονται οι ευρωπαϊκές Περιφέρειες να προγραμματίσουν την ίδρυση γραφείων Περιφερειακών Συνηγόρων του Πολίτη, σύμφωνα με τις Αρχές που θεσπίστηκαν από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1999, για να επιβοηθηθούν τόσο οι πολίτες στον έλεγχο των αρχών, όσο και οι μηχανισμοί προστασίας ανθρώπινων δικαιωμάτων και να αναπτύξουν / ενισχύσουν ανάλογα τις αρμοδιότητες και τα μέσα δράσης των Περιφερειακών Συνηγόρων του Πολίτη, προκειμένου να εξασφαλίζονται τα δικαιώματα των πολιτών και η δημοκρατία.

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το Ψήφισμα 1959 (2013) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, “Ενισχύοντας τον θεσμό του Συνηγόρου στην Ευρώπη” , με το οποίο καλούνται τα κράτη, εκτός των άλλων, να παρέχουν στους θεσμούς των Συνηγόρων επαρκείς οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους και να αποφύγουν την μείωση του προϋπολογισμού, η οποία συνεπιφέρει την απώλεια της ανεξαρτησίας των θεσμών ή ακόμη και την κατάργησή τους,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τα άρθρα 77 και 179 του Ν.3852/2010 (ΦΕΚ 87 Α/7-6-2010, Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα “Καλλικράτης”), με τα οποία θεσπίστηκε ο θεσμός του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης και του Περιφερειακού Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης, αντίστοιχα, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν,

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ το Ψήφισμα της 29ης Ιανουαρίου 2013 του Δικτύου Συμπαραστατών του Δημότη και της Επιχείρησης και Περιφερειακών Συμπαραστατών του Πολίτη και της Επιχείρησης για την ενίσχυση και την καταστατική θέση του θεσμού, με το οποίο αναγνωρίστηκε ότι η ίδρυση του θεσμού αποτελεί ανταπόκριση του νομοθέτη στις ανωτέρω συστάσεις θεσμικών οργάνων του Συμβουλίου της Ευρώπης και ότι αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού κεκτημένου,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το με ημερομηνία 1.8.2014 ψήφισμα του Δικτύου μας ενόψει της αξιολόγησης της Ελλάδας από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως προς την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας.

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την εγκύκλιο υπ’ αρ. πρωτ. 8526/10.3.2015 του Γ.Γ. του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης με θέμα «επιλογή Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης».

ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

ΚΑΛΕΙ

– το Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης να εξετάσει τις ανωτέρω παρατηρήσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης ως προς τον θεσμό του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης και του Περιφερειακού Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης, καλώντας μας σε διάλογο προκειμένου να κατοχυρωθεί νομοθετικά με ρητό τρόπο η προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία του θεσμού από τις τοπικές και κρατικές αρχές, και ιδίως να εμπλουτιστεί η νομοθεσία ως προς τις υποχρεώσεις των ΟΤΑ σε σχέση με την παροχή των απαραίτητων μέσων για την εκπλήρωση της αποστολής του,

– την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας και την Ένωση Περιφερειών Ελλάδας να λάβουν υπόψη τη σημασία που αποδίδεται στον θεσμό από το Συμβούλιο της Ευρώπης και να εγκαινιάσουν την θεσμική συνεργασία τους, ανοίγοντας διάλογο με το Δίκτυο μας, ώστε να συμμετέχει εκπρόσωπός μας στις συνεδριάσεις τους,

– τους Δήμους και τις Περιφέρειες που διαθέτουν ήδη τον θεσμό να μεριμνήσουν ώστε να εφαρμοστεί στην πράξη η διάταξη για την διοικητική υποστήριξή του από τις υπηρεσίες τους, διαθέτοντας αφενός επαρκές προσωπικό κι αφετέρου την στοιχειώδη υποδομή για την αποτελεσματική λειτουργία του ως θεσμικού διαμεσολαβητή

– τους Δήμος άνω των 20.000 κατοίκων και τις Περιφέρειες που δεν διαθέτουν ήδη τον θεσμό να προχωρήσουν στα αναγκαία βήματα ώστε να ενεργοποιήσουν τον θεσμό στο πλαίσιο της λειτουργίας του.

– τον Συνήγορο του Πολίτη να εξετάσει τις δυνατότητες υλοποίησης ενός θεσμοθετημένου μηχανισμού συνεργασίας με τους Συμπαραστάτες του Δημότη και της Επιχείρησης και τους Περιφερειακούς Συμπαραστάτες του Πολίτη και της Επιχείρησης, για παράδειγμα με την δημιουργία μιας σχετικής διαδικτυακής πλατφόρμας.

ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ

να δώσει το παρόν στην δημοσιότητα και 
να ενημερώσει τα όργανα του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με το παρόν